W obliczu trudności finansowych przedsiębiorcy i spółki stają przed poważnym wyborem: zdecydować się na postępowanie restrukturyzacyjne czy zakończyć działalność gospodarczą poprzez postępowanie likwidacyjne. Wybór odpowiedniej formy zależy od wielu czynników, takich jak skala problemów finansowych, struktura zadłużenia, perspektywy naprawy działalności gospodarczej czy wola kontynuacji funkcjonowania na rynku. Znajomość różnic między tymi dwoma postępowaniami oraz ich konsekwencji prawnych pozwala na podjęcie świadomej decyzji, dopasowanej do konkretnej sytuacji dłużnika.
Czym jest postępowanie restrukturyzacyjne?
Postępowanie restrukturyzacyjne to proces uregulowany przepisami ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne. Ma ono na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości przez umożliwienie zawarcia układu z wierzycielami i przeprowadzenie działań naprawczych. Głównym założeniem jest zachowanie bytu przedsiębiorstwa dłużnika, utrzymanie miejsc pracy oraz zapewnienie możliwości dalszego funkcjonowania w warunkach rynkowych.
W ramach postępowania restrukturyzacyjnego dostępne są cztery tryby: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne. Dobór odpowiedniego trybu zależy m.in. od stanu zadłużenia oraz stopnia niewypłacalności dłużnika. Każdy z tych trybów charakteryzuje się innym stopniem ingerencji sądu oraz poziomem zaangażowania wierzycieli.
Na czym polega postępowanie likwidacyjne?
Postępowanie likwidacyjne, znane również jako postępowanie upadłościowe, prowadzi do całkowitego zakończenia działalności gospodarczej dłużnika. Jego celem jest zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu poprzez spieniężenie majątku przedsiębiorstwa i proporcjonalny podział uzyskanych środków finansowych. W efekcie likwidacji majątek zostaje rozdysponowany między wierzycieli, a przedsiębiorstwo przestaje istnieć.
Postępowanie likwidacyjne jest uruchamiane w sytuacji niewypłacalności dłużnika i kiedy przeprowadzenie działań naprawczych nie ma ekonomicznego uzasadnienia. Postępowanie to wiąże się z istotnymi konsekwencjami prawnymi, w szczególności utratą zarządu nad firmą przez jej właścicieli lub zarząd oraz wprowadzeniem syndyka, który zarządza procesem sprzedaży majątku i zaspokajania wierzytelności.
Kluczowe różnice między postępowaniem restrukturyzacyjnym a likwidacyjnym
Najważniejszą różnicą między postępowaniem restrukturyzacyjnym a likwidacyjnym jest ich cel. Restrukturyzacja ma na celu uratowanie przedsiębiorstwa i jego dalsze funkcjonowanie, natomiast likwidacja oznacza jego trwałe zakończenie działalności. Wybór odpowiedniego wariantu zależy od możliwości naprawienia kondycji finansowej dłużnika i jego zdolności do obsługi zadłużenia w przyszłości.
W postępowaniu restrukturyzacyjnym dłużnik może zachować kontrolę nad przedsiębiorstwem i wciąż uczestniczyć w jego prowadzeniu. Z kolei w procesie likwidacyjnym dochodzi do pozbawienia przedsiębiorcy zarządu na rzecz syndyka. Restrukturyzacja oferuje większą elastyczność w kształtowaniu układu z wierzycielami, co pozwala na indywidualne negocjacje i realne dostosowanie planu naprawczego do sytuacji finansowej firmy.
Kiedy warto wybrać postępowanie restrukturyzacyjne?
Warto zdecydować się na postępowanie restrukturyzacyjne wtedy, gdy przedsiębiorstwo mimo problemów ma realne perspektywy kontynuowania działalności. Dotyczy to w szczególności firm, które dzięki odpowiedniej optymalizacji kosztów, renegocjacji zobowiązań oraz wsparciu układowemu mogą odzyskać płynność finansową. Dobrze przeprowadzona restrukturyzacja pozwala na zachowanie wartości firmy, relacji biznesowych i ciągłości działania.
Restrukturyzacja jest także korzystna dla wierzycieli, ponieważ w wielu przypadkach umożliwia im uzyskanie wyższego poziomu zaspokojenia niż w przypadku postępowania likwidacyjnego. Elastyczne negocjacje układowe oraz możliwość wprowadzenia do układu konwersji długu na udziały to narzędzia, które pozwalają na wspólne wypracowanie korzystnych rozwiązań, bez konieczności zamykania przedsiębiorstwa.
W jakich sytuacjach postępowanie likwidacyjne jest lepszym rozwiązaniem?
Postępowanie likwidacyjne powinno zostać rozważone, gdy przedsiębiorstwo znajduje się w stanie trwałej niewypłacalności i brak jest możliwości przeprowadzenia skutecznych działań naprawczych. W szczególności dotyczy to przypadków, w których brak jest realnych szans na spłatę zobowiązań nawet przy udziale wierzycieli w restrukturyzacji lub gdy negatywne wyniki finansowe wskazują na trwałą utratę rentowności.
Wybór likwidacji jest również uzasadniony, gdy wartość majątku firmy pozwala na pokrycie części zobowiązań wobec wierzycieli. Postępowanie likwidacyjne daje możliwość zakończenia działalności w sposób uporządkowany i zgodny z prawem, minimalizując ewentualne przyszłe roszczenia wobec zarządu czy właścicieli spółki.
Praktyczne aspekty decyzji — jak wybrać odpowiednią formę postępowania?
Wybór pomiędzy restrukturyzacją a likwidacją powinien być poprzedzony rzetelną analizą sytuacji ekonomicznej dłużnika, w tym oceną struktury majątku, potencjalnych przychodów, skali zadłużenia oraz relacji z wierzycielami. Kluczowe jest rozpoznanie, czy istnieje realna możliwość wdrożenia efektywnego planu restrukturyzacyjnego oraz czy dłużnik dysponuje wystarczającym zapleczem operacyjnym, aby dźwignąć swoje zobowiązania przy udziale wierzycieli.
Decyzję należy podejmować z uwzględnieniem perspektyw długofalowych — nie tylko w kontekście zaspokojenia wierzycieli, ale również ewentualnego powrotu na rynek i odbudowy pozycji w branży. Błędna ocena sytuacji może skutkować nieefektywnym postępowaniem, przedłużającym proces upadłościowy i obniżającym poziom zaspokojenia roszczeń. Właściwe rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniej strategii może stanowić różnicę między ostateczną porażką a długoterminowym powrotem do płynności.
Więcej praktycznych porad prawnych można znaleźć na stronie kwkr.pl.
Informacje zawarte w tym artykule mają charakter wyłącznie ogólny i edukacyjny. Nie stanowią one profesjonalnej porady prawnej i nie mogą zastąpić konsultacji z kwalifikowanym prawnikiem. Przed podjęciem jakichkolwiek działań na podstawie treści zawartych w tym artykule, należy skonsultować się ze specjalistą w celu uzyskania indywidualnej porady dostosowanej do konkretnej sytuacji.
Materiał partnera
